Szanowni Państwo,

Wspieramy akcję „Zostań w domu” jako najlepszą formę ochrony przed epidemią koronowirusa. Wszystkim, którym brakuje cotygodniowych wykładów z historii sztuki zachęcamy do skorzystania z drobnej podpowiedzi jak miło i twórczo wykorzystać czas w domu. Co tydzień w zakładce  „Historia sztuki na czas kwarantanny" będziemy zamieszczać krótkie streszczenia wykładów poniedziałkowych poświęconych sztuce dawnej na zmianę z „czwartkowymi” – dedykowanymi sztuce nowoczesnej. Znajdziecie tam zdjęcia ważnych dzieł sztuki, informacje o artystach, porady dla maturzystów, linki do ciekawych filmów oraz stron internetowych.
Zapraszam także maturzystów do kontaktu mailowego – oferuje konsultacje i pomoc w przygotowaniu się do tego egzaminu.
Mój adres: agawozowicz@gmail.com
Serdecznie zapraszam
Agnieszka Wozowicz

Cykl „Sztuka dawna”

Temat: RAFAEL SANTI (1487-1520)

I okres – młodość, nauka malarstwa

Miejsce urodzenia – Urbino
Urbino, dziś niewielkie miasto w rejonie Marche, w czasach renesansu stanowiło ważny ośrodek nauki i sztuki. Było to zasługą Federica de Montafeltro – kondotiera i wybitnego humanisty. Federico, nazywany "Światłem Italii" kazał wybudować pałac – Palazzo Ducale, w którym znalazła miejsce jedna z najlepszych ówczesnych bibliotek (ustepowała tylko zbiorom papieskim), działało skryptorium, powstało słynne Studiolo (gabinet ). Książe otoczył swoja opieką tak wybitnych twórców jak Baltazarze Castiglione, Piero della Francesca czy Rafael Santi. To prężne środowisko miało znaczący wpływ na młodego Rafaela

Mistrz – Rafael uczył się w warsztacie ojca – Giovaniego, ale przede wszystkim u Piero Perugino
Piero Perugino – jeden z najważniejszych przedstawicieli szkoły umbryjskiej. Pozostawił bogaty i zróżnicowany dorobek, na który składają się m.in. freski, obrazy olejne i temperowe (głównie o tematyce religijnej oraz portrety) i rysunki. W l. 1480-82 namalował kilka fresków w Kaplicy Sykstyńskiej. Jego obrazy cechuje zamiłowanie do porządku, symetrii i spokoju, postaci są idealizowane, tchna słodyczą, która z biegiem czasu u Perugina przekształciła się w rozpoznawalna, acz monotonną manierę. Młody Rafael kopiował obrazy Perugina (‘Zaślubiny Marii z Józefem)

II okres – florencki

W 1504 Rafael wyjechał do Florencji, gdzie zetknął się z dziełami Leonarda da Vinci i Michała Anioła. Od Leonarda przejął wówczas technikę sfumato („mgiełka”), dająca złudzenie miękkiego światła, otulającego postać i podkreślającego delikatność rysów. Powstały wtedy znakomite dzieła malarskie dojrzałego już stylu Rafaela jak Madonna w zieleni czy Madonna ze szczygłem.

III okres – Rzym

Początek rzymskiej kariery – freski w Stanzach watykańskich
Stanze Watykańskie – reprezentacyjne apartamenty papieskie w północnym skrzydle Pałacu Watykańskiego. Są one udekorowane freskami Rafaela oraz jego pomocników i uczniów. W pałacu watykańskim są cztery stanze: Stanza Della Segnatura, Stanza Pożaru Borgo, Stanza Heliodora i Stanza Konstantyna

Rafael – portrecista
Artysta należał do najwybitniejszych portrecistów swoich czasów. Do grona osób, które malował należeli papieże: Juliusz II i Leon X, kardynałowie , wybitny humanista Baltazare Castiglione. Osobna, szczególnie piękną grupę wizerunków stanowią portrety kobiet, często anonimowych np. „Velata” czy „Fornarina”

Rafael – wielki „Madonnero”.
Rafael należał również do specjalistów od wizerunków maryjnych. Wśród malowanych przez niego obrazów wyróżniają się przedstawienia Matki Boskiej z Chrystusem i św. Janem Chrzcicielem na tle sielskiego pejzażu, w których artysta stosował popularna wówczas kompozycje typu figura piramidalna (przykładowo: Madonna ze szczygłem, Piękna Ogrodniczka) Figura piramidalna – rodzaj kompozycji opartej na trójkącie

 Przydatne linki:

• Raphael tapestries on display in Sistine Chapel

Cykl „Sztuka nowa i najnowsza”

Temat: SZTUKA LAT 50 – TYCH I 60 –TYCH XX W.

POP - ART:

Geneza:

• sprzeciw wobec abstrakcji, ponowne wprowadzenie do sztuki przedmiotów codziennego użytku (neodadaizm, wpływ M. Duchampa)
• działalność Independent Group (Richard Hamilton) oraz wystawa „This is Tomorrrow”.
• popart dociera do Stanów Zjednoczonych

Cechy:

• oparcie na rzeczywistości (idea „wielkiej rzeczywistości”)
• przedmiot jest prezentowany bezpośrednio, w formie niezmienionej
• ikonografia pop- artu – jako odbicie otaczającego swiata: świat supermarketów, insygnia przemysłowe i patriotyczne, słynne gwiazdy i obrazy młodości, wzorcowe mieszkania
• technika pop: staromodna lub komercjalna (szablony, fotokopie, techniki reklamowe np.serigrafia)

Definicja pop -artu wg Richarda Hamiltona

Pop- art jest:
Popularny (zaprojektowany do masowego odbioru)
Przejściowy (rozprzestrzeniający się szybko)
Podlegający zużyciu (łatwo zapomniany)
Tani
Produkowany masowo
Młodzieżowy (lubiany przez młodzież)
Dowcipny
Seksualny
Oparty na sztuczkach
Urzekający
Przynoszący wielki dochód

Najważniejsi przedstawiciele:
Richard Hamilton, Jasper Jones, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claesz Oldenburg, Tom Wesselmann.

NOWY REALIZM - „Nowy realizm czystej zmysłowości”

Francuska odpowiedź na pop- art. Ruch artystyczny powstały w 1960 roku we Francji. Pomysłodawcą i teoretykiem grupy był francuski krytyk Pierre Restany. Głównym założeniem ruchu było eksponowanie fragmentów rzeczywistości, które miały wprost oddziaływać na emocje widza, a nie poprzez pryzmat wyobraźni artysty.

Obszar zainteresowań:

• współczesna technika/ nowe technologie
• świat mass- mediów
• przedmioty codzienne/metafizyka przedmiotu – zużyte, odpady konsumpcji, przemysłu, którym nadaje się „drugie życie” tworząc przedmioty artystyczne

Najważniejsi twórcy związani z ruchem Nowego Realizmu:
Armand Fernandez (Arman), Cesar Baldaccini (Cezar), Niki de Saint- Phalle, Jean Tinguely, Yves Klein

NOWA FIGURACJA/EKSPRESYJNY FIGURATYWIZM

Kierunek w sztuce lat 60-tych. Podobnie jak pop- art i nowy realizm odrzucał abstrakcję, zwracając się ku figuratyzmowi .Głównym tematem twórców był człowiek, świat jego przeżyć i emocji, dramat istnienia, uwikłanie społeczne i polityczne.

Najważniejsi przedstawiciele:
Francis Bacon, Eduardo Arroyo, Alberto Giacometti, Antonio Saura

Przydatne linki:

• "Dyptyk Marilyn". Nieśmiertelna ikona

oraz publikacje i filmy:

• Davis Sylvester, „Rozmowy z Francisem Baconem. Brutalność faktu”, wyd. Zysk i spółka, Poznań 1997
• Biografia filmowa Francisa Bacona – „Love is the Devil. Szkic do portretu Francisa Bacona”, reż. John Muybury, 1998